Nhiều thực khách sành ăn không thích ăn vịt bởi thịt vịt có vị hơi hoi. Thế nhưng, vịt nấu cháo, đặc biệt là vịt trời nấu cháo không những là món ăn tuyệt hảo mà còn rất bổ dưỡng, thanh mát, dễ ăn ngay cả trong dịp hè oi bức.
Nhắc tới món ăn này chợt nhớ câu chuyện thú vị khi chúng tôi thay mặt gia đình dẫn khách ngoại tỉnh đi chiêu đãi nhân chuyến thăm Hạ Long đầu hè. Điều đặc biệt là không những sành ăn mà những thực khách này còn thường xuyên đi du lịch Hạ Long, biết nhiều nơi ăn ngon, quán xá, nhà hàng sang trọng đều đã thưởng thức.
Thanh mát, bổ dưỡng cháo vịt hạt sen.
Tôi chợt nhớ tới điểm đến dân dã với cảnh đồng quê đẹp, nên thơ mà bạn tôi vừa giới thiệu cách đây không lâu ở đảo Tuần Châu. Thế là đoàn khách được chúng tôi mời đi Tuần Châu. Nhắc tới Tuần Châu, trong ý thức của nhiều người nghĩ ngay tới khu du lịch sầm uất với các khu vui chơi, bãi biển, nhà hàng. Thế nhưng, đích đến của chúng tôi không phải là khu du lịch sầm uất hay những nhà hàng ven biển sang trọng mà đi thẳng qua phường vào sâu trong làng, khiến nhiều người ngạc nhiên. Quả thật nếu không phải dân bản địa thì sẽ không nhớ Tuần Châu không chỉ là khu du lịch mà Tuần Châu còn là làng chài, làng làm nông nghiệp xưa... Địa chỉ chúng tôi ghé là quán đơn sơ Việt Huyên (tổ 1, khu 1 Tuần Châu), nằm gần cuối làng, mang phong vị làng quê, giữa một hồ nước lớn mát mẻ.
Vừa ngắm cảnh, buông cần thả cá hóng gió, chúng tôi để ý thấy một khoảnh đất rộng được chủ nhà quây lưới thấp cho vịt bơi. Thấy chúng tôi tò mò về giống vịt lạ lông đen, chân vàng, anh Nguyễn Đức Việt, chủ nhà hàng chia sẻ: Đó là vịt trời đã được gia đình chúng tôi thuần chủng từ 5-6 năm nay. Gần biển nhưng làng này có nhiều hồ, đầm là điểm đến của rất nhiều chim, vịt trời di cư về đây tránh mùa đông giá rét. Thấy vậy, tôi mạnh dạn bắt thuần giống, chăm nuôi thế nhưng hết lần này tới lần khác đều thất bại do chúng đều... "tuyệt thực" mà chết. Sau nhiều thất bại, tôi quyết định nhặt trứng, ấp con, rồi chăm nuôi, cho ăn từ nhỏ theo những giờ cố định. Sau nhiều thất bại, nay gia đình tôi đã trở thành một trong những hộ đầu tiên thuần chủng giống vịt này. Chúng tôi chăm nuôi theo hình thức bán hoang dã, tức là thả vịt bơi, bay đi kiếm ăn bình thường. Vì thế vịt trời rất khỏe, đề kháng tốt, thịt chắc, ngọt, thơm, không có vị hoi, "ăn đứt" vịt nhà nuôi! Vịt trời chế biến được nhiều món ăn ngon, có lẽ bổ dưỡng và hợp thời tiết nóng nực này là đặc sản cháo vịt nấu hạt sen, món truyền thống vốn có ở Tuần Châu.
Với lời gợi ý đó, lập tức trên thực đơn món chính của chúng tôi có thêm món cháo vịt hạt sen. Để có món cháo vịt hạt sen ngon, vịt được chọn phải là vịt nuôi 6-7 tháng, đạt trọng lượng từ 7-8 lạng, nhất thiết phải chọn con vịt không quá béo. Bởi béo quá nấu cháo sẽ ngậy, dễ gây chán. Vịt làm sạch bằng nước sôi già, nhổ sạch lông cho vào đun bằng nồi áp suất.
Vịt trời được chọn nấu cháo là vịt ngon, nặng tầm 7-8 lạng, ít mỡ.
"Để có món cháo ngon phải đủ gia vị, gồm: Đỗ xanh, gạo nếp. Gạo tẻ được chọn nấu cháo cũng là gạo ngon đặt của người nhà ở vùng Sông Khoai (Quảng Yên). Gạo vừa xay xát xong chuyển ra ngay, có khi còn ấm. Một thành phần không thể thiếu đó chính là hạt sen, được trồng ở các đầm trong làng, làm sạch tâm. Tất cả cho vào đậy vung nấu nhuyễn, lửa nhỏ trong vòng 45 phút. Ngoài nguyên liệu lựa cẩn thận, một yếu quyết vô cùng quan trọng là vịt nấu cháo nhất thiết không được cắt tiết, để tiết còn đọng lại trong từng thớ thịt, có như thế nồi cháo mới ngon ngọt" - anh Nguyễn Đức Việt, đầu bếp, kiêm chủ nhà hàng chia sẻ bí quyết món ngon này.
Nồi cháo sau khi ninh kỹ, thực khách chỉ việc dùng đũa gỡ bộ xương vịt, thưởng thức phần cháo. Phần thịt vịt nhuyễn hòa lẫn với gạo nếp, đỗ xanh, hạt sen thơm nức không hoi, không ngậy béo. Tô cháo vịt ăn kèm với thìa hành khô chiên là đúng vị. Không chỉ ngon, dễ dùng, món ăn còn rất bổ dưỡng, có tác dụng điều hòa ngũ tạng, lợi thủy, trừ nhiệt, bổ dưỡng cho người yếu, trẻ nhỏ, dễ ăn, thanh mát trong ngày hè.